Relevante migratiecijfers

Lange termijn trends vermeld per soort migratie (migratiesaldo, zie ook Figuur 3 in www.juistemigratiecijfers.nl)

-Totaal buitenlanders (excl. NL): continue stijging sinds 1960 met dip rond 2005

- Asiel (statushouders): relatief sterke stijging vanaf 1980 t.o.v. andere migratie
- Hoogwaardige arbeid uit EU en rest wereld: eerst geleidelijke, vanaf 1990 sterkere toename
- Laagwaardige arbeid (Oost-Europa): sinds 1995, snelle stijging na 2005

De recente jaarlijkse omvang van migratie (gemiddelde laatste 10 jaar) bedraagt:

- Totaal: migratiesaldo ruim 100.000 (w.o. NL -10000 en buitenlanders 110.000)
- Asiel: immigratie 28.000 (statushouders), migratiesaldo incl. Oekraïne 40.000 (incl. gezin)
- Arbeid: immigratie 78.000 (incl. gezin), migratiesaldo ongeveer 40.000 (EU en buiten EU)
- w.o. Laagwaardige arbeid: migratiesaldo 26.000 (alleen Oost-Europa)

Asielmigratie is dus even belangrijk als arbeidsmigratie. De cijfers zijn ook gebruikt bij het sommeren van de scores per soort migratie tot het totaal effect, met weging voor de omvang per soort.

Bevindingen voor de politiek

• Het totale effect van migratiebeleid op het terugdringen van het beslag op woningen en voorzieningen is vaak beperkt, en nog     kleiner als het beleid maar deels uitvoerbaar zou zijn.

• Het totale effect op de integratie-opgave bij nieuwe migranten is substantiëler, maar sterker afhankelijk van de uitvoerbaarheid bij asielmigratie. Een reductie betekent alleen dat de integratieproblematiek in komende jaren minder toeneemt, en dus niet als geheel afneemt.

• Bij asielmigratie zien we de sterkste vermindering bij BBB, JA21 en PVV, maar deze is het meest onzeker qua haalbaarheid; een correctie zou leiden tot een minder gunstige totale score

• Bij laagwaardige arbeidsmigratie levert beleid vaak een afname van het beslag en de opgave

• Bij hoogwaardige arbeidsmigratie levert beleid veelal een toename van het beslag 

• De focus op hetzij asielmigratie (b.v. PVV of BBB), hetzij arbeidsmigratie (b.v. D66 of CU) leidt tot een beperkt totaal effect van migratiebeleid

• In geen enkel programma wordt rekening gehouden met voortgaande immigratie van Oekraïners, behalve indirect bij PvdA/GL. Zonder beleid om dit te verminderen zal de score bij asielmigratie ongunstiger uitvallen, behalve bij de PVV waar een 0-asiel migratiebeleid geldt. 

• In het geval van migratie-maxima blijken deze nauwelijks haalbaar gezien de huidige migratiecijfers en het voorgestelde beleid bij PvdA, BBB en SP. Bij de PVV is uitvoerbaarheid van beleid bepalend.

• Twee partijen (VOLT en PvdD) hebben geen (nationaal) reductiebeleid voor migratie en èèn partij (PVV) heeft dat niet voor arbeidsmigratie. In dat geval is uitgegaan van huidige trends.

• Geen van de partijen geeft aan waar ze op termijn willen uitkomen met hun beleid. Als dat het snel oplossen van het woningtekort is, of geen verdere toename van de te integreren populatie, dan is hun beleid daarvoor onvoldoende (zie laatste paragraaf)

Aanwijzingen voor de kiezers

Hierbij is gebruik gemaakt van gekwantificeerde scores waarbij elke “-“ telt als -1 en elke “+” als +1. In geval van "redelijke haalbaar" zijn scores voor asiel- en arbeidsmigratie gemaximeerd op “- -“.

Migratie:
• Bij het verminderen van beslag op woningen en voorzieningen scoren SP en JA21 het beste, maar bij JA21 is de haalbaarheid bij asielmigratie een punt en bij SP die bij arbeidsmigratie
• Als enige vermindering gewenst is, maar wel redelijk haalbaar, dan zijn CDA en SGP de opties (PvdA/GL en BBB vallen hier af vanwege de haalbaarheid)
• Bij VVD, D66 of CU is eenzelfde beslag als nu mogelijk met redelijk haalbaar beleid
• Als men het beslag op woningen en voorzieningen geen punt vindt, is VOLT de juiste keuze.

Integratie:
• Bij verminderen van de integratie-opgave bij nieuwkomers scoren JA21, BBB en SP het beste, maar bij alle partijen is uitvoerbaarheid bij asiel of laagwaardige arbeid een discussiepunt
• Wat minder vermindering, maar wel redelijk haalbaar, is te vinden bij VVD en SGP, gevolgd door CDA en PvdA/GL en tenslotte D66 en CU.
• Als vermindering van de integratieproblematiek geen punt is dan is PvdD, maar vooral VOLT, een goede keuze.

Kanttekeningen bij de resultaten

Bij de inschatting van effecten van beleid is uitgegaan van voortzetting van migratietrends in de afgelopen 10 jaar. Pieken zoals in 2015 met Syrië en in 2022 met Oekraïne leren dat migratiebeleid moet werken met langere termijn trends, niet jaarlijkse cijfers.

De herziening van het EU-asielmigratiebeleid is verdisconteerd in de scores, maar met beperkt effect. In sommige programma`s wordt gemikt op een heel ander systeem, b.v. toelaten op uitnodiging of (veel meer) hervestiging via de UNHCR. Deze opties zijn hier niet meegenomen omdat realisatie onzeker is.

Voor kwantitatieve scores van het beleid in de partijprogramma`s zouden de maatregelen nader gespecificeerd moeten worden en doorgerekend in een politiek-sociaal-economisch scenario. Ook in dat geval zullen er onzekerheden blijven t.a.v. de haalbaarheid en de effecten van beleid.

Daarom moeten de resultaten van deze analyse gezien worden als globale inzichten over een effectief beleid t.a.v. de migratie- en integratieproblematiek.

In hoeverre worden de migratie- en integratieproblematiek opgelost?

Veel partijen willen de migratie terugdringen, maar nergens wordt iets gezegd over het beoogde effecten van hun programma op langere termijn.

Migratieproblematiek

Het woningtekort bedraagt de komende jaren minstens 300.000 woningen. Als asiel- of arbeidsmigratie, rond 80.000 in het afgelopen 10 jaar, met de helft wordt terug gedrongen scheelt dat ongeveer 40.000 personen en bij een gemiddelde bezetting 20.000 woningen. Hiermee kan het woningtekort in 15 jaar weggewerkt worden, als bouwen van woningen de rest van de vraag opvangt.

Integratieproblematiek

De groep met integratieproblemen betreft de vroegere Turkse en Marokkaanse gastarbeiders en hun gezinsmigratie, de asielmigranten en de arbeidsmigranten uit Oost-Europa. Tezamen met hier geboren kinderen gaat het om ruim 2 mln personen (zie www.juistemigratiecijfers.nl, sectie 13).
Bij de eerste subgroep is er geen sprake meer van immigratie die teruggedrongen moet worden . Als asiel- en laagwaardige arbeidsmigratie, samen 65.000 personen, met de helft wordt teruggedrongen scheelt dat ruim 30.000 personen. Dat betekent dat de populatie met een integratie-opgave in 15 jaar niet groeit naar 3 mln personen maar naar 2,5 mln personen.

Een halvering van de asiel/arbeidsmigratie, leidend tot ruim 60.000 migranten conform het gematigde scenario van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen, levert dus geen snelle oplossing van het woningtekort op, noch enige stabilisatie van de groep met integratieproblemen.

                                                                                                                                                                                                                   PB-8okt2025